Biljana Jevtić / U simbolizmu dualizma / JIN – JANG

U ponedeljak, 6. februara, u 19 časova, u Galeriji SULUV, biće otvorena izložba radova Biljane Jevtić, pod nazivom U SIMBOLIZMU DUALIZMA / JIN – JANG. Izložba će biti otvorena do 17. februara 2023.

U SIMBOLIZMU DUALIZMA / JIN – JANG

 

 

Opus umetničkog projekta U SIMBOLIZMU DUALIZMA / JIN – JANG, nastao tokom 2022. godine, sačinjavaju digitalni crteži, (u formi diptiha, triptiha… / dimenzija jednog segmenta: 50 x 50 cm i 100 x 100 cm), iz ciklusa KRUG KAO META-FOR(M)A – JIN-JANG, čijem je razvitku prethodila višedecenijska umetnička aktivnost posvećena crtežu. Tačnije, niz brojnih ciklusa/radova od 2007. – 2022. god. pod simboličnim nazivima: VRTLOROG (2007-08), GNEZDO-OKO (2009), LA-BUDNO OKO – JIN-JANG (2010-2021), KRUG KAO META-FOR(M)A (2020-21), specifično crtačkih medijskih karakteristika, a isto tako i višemedijskih: foto-crteži, digitalni printovi-kolaži, video rad SPIRALA/SPIRAL, kao i, video projekcija Crteži/Drawings 1995-2015, u okviru prezentacije 20 godina umetničkog rada.

 

KRUG kao univerzum jedinstva, celovitosti, kinetičnosti, kretanja bez početka i kraja, i kao proces kruženja u kretanju, sa akcentom na neprekidno kruženje nezaustavljivog toka, ali i KRUG U SIMBOLIZMU DUALIZMA dvostrukih krugova – KRUG U KRUGU jeste dominanta dugogodišnjeg, a isto tako, i najnovijeg istraživanja, gde u cilju pre-ispitivanja proširenog značenja jina i janga, naglašavam dvojnost crno-belog odnosa i komplementarnost tamnog i svetlog aspekta, odnosno, zemaljskog i nebeskog, ženskog (jin) i muškog (jang).

 

Naime, u ličnom i poetskom nadahnuću-viđenju KRUGA U SIMBOLIZMU DUALIZMA dvostrukih krugova – KRUG U KRUGU, razvijam mogućnosti vizuelizicije i percepcije kružne forme u vidu višestrukog lika ptice, ali i kružne forme zametka u vidu lika oka, koja je povezana i sa simbolikom zaštitničkih formi – “jajoliko gnezdo, jajolika školjka”, tj. varijacijama elastične linije koja se zavija sama u sebe, kao simbol kružnog kontinuiteta, kao simbol plodnosti, rotacije postanka, sugerišući tok linije koja je sve “eliptičnija” (zavijanje linije) a s druge strane, tok linije koja se “izmigoljila” (izvijanje linije). Istovremeno, oko je značajan motiv celokupnog istraživanja, a interesantno je da se čuveni drevni simbol jin – jang, verovatno najzastupljeniji i najpopularniji, u kineskoj filozofiji može sresti i u oku (takozvano Jin Jang Oko), kao znak fokusiranosti i usredsređenosti na dve suprotstavljene energije; ili “oko” kao simbol intuitivne mudrosti, kontemplacije i unutrašnjeg viđenja, kao sveviđenje, “oko” kao “zenica” (majušni krug – tačka), kao simbol “otvora prema nepoznatome, koja je bremenita svim mogućnostima onoga što će je ispuniti, ili onoga što će proći kroz njen otvor, ona je poput čekanja”, “ali i u srcu (Jin Jang Srce) gde nas podseća da je i ljubav jedna od najvažnijih sila koja pokreće svet, i da naša srca moraju uvek biti otvorena za nesmetano strujanje kosmičke energije”. Takođe, CRNI KRUG SA BELOM TAČKOM spojen sa BELIM KRUGOM SA CRNOM TAČKOM se može spoznati / prepoznati i kao srčana tačka “simboličkog oka” kao simbol ljubavnog među-prožimanja / sjedinjenja ženskog i muškog, odnosno, balansa – harmonične interakcije.

 

Prenoseći beskrajnu energiju KRUGA, i dvostrukih krugova spirale – KRUG U KRUGU, kao i jin i jang energiju samog simbola koji se sastoji od dvostrukih majušnih krugova (tačaka), uobličavam kompozicije energizovanih tragova dinamičnosti kinetike – “kretanja i vibriranja” linija-oblika na dvodimenzionalnoj podlozi, doprinoseći optičkoj iluziji vibrantnosti, odnosno ustreptalosti, strukturalne zone zgusnutih snopova linearnog, jedinstvenog traga postojanja jina (ženskog)  i janga (muškog), samo u uzajamnom odnosu jedan prema drugom, u mediju digitalnog crteža.

 

U daljem procesu medijskog eksperimenta crtačkih istraživanja, u sklopu digitalno-kolažnih interpretacija, i mogućnosti beskonačnog nizanja modula po vertikali, horizontali i/ili dijagonali, kao i “ponovnim spajanjem” rotirajućih – kinetičkih, belih kružnih oblika na crnoj podlozi i obrnuto, crnih kružnih oblika na beloj podlozi, pre-ispitujem i akcentujem kontrast crnog i belog. Zapravo, kroz istovremen odnos crnog i belog kao aspekt  kontrapunkta, težim da istaknem prožimanje/a u susretu dramatičnosti tame/crne i svetlosti/bele kao izraz dvojstva, koje simboliziraju jin i jang, tj. nerazdvojnost tih dvaju korelata – tamnog i svetlog / negativa i pozitiva kao jin – jang u kojem jin sadrži trag janga, i obrnuto, beline kao majušnog kruga janga, kao tačka koja odbija svetlost odnosno, kao tačke “simboličkog oka”. Tako, “belina”, postaje “likovna partitura”, jer pored “bele” crna najsnažnije zvuči a samim tim i bela. “Belinu” istražujem i kroz optičke korelacije “belog i crnog” – “belo u crnom izgleda veće nego što jeste – belina se preliva preko ( ivice ) crne – belina u crnom je uvek belja od crnine u belom”; belina kao zrak svetlosti koji izlazi iz “praiskonske tačke”, kao tajnovita tačka “zvezde”, kao “tačka plamena sveće”, kao “blesak”, bela boja kao “ne-boja”, i “Crninu” gde je crna simbol prvobitnog, dok bela zrači iz crne; crna kao boja plodne zemlje, kao toplina zemlje; crna kao apsolutna boja; crna boja kao “ne-boja”.

 

Ujedno, istraživački proces razvijanja simbolike pomenute dvojnosti, se može sagledati i kao autorska refleksija Vazarelijevog stvaralačkog perioda crno-belog odnosa i dualizma, kao šireg konteksta savremene interpretacije, kako sam i navela u autorskom tekstu, povodom nedavno održane samostalne izložbe KRUG KAO META – FORMA – METAFORA sa renomiranim umetnikom iz kolekcije Osten muzeja crteža – Viktorom Vazarelijem, u Galeriji Osten u Skoplju (S. Makedonija), Kuratorka: Kornelija Koneska (2022).

 

Nesumnjivo, najznačajnije doživljeno i proživljeno izlagačko iskustvo dijaloga individualnih interpretacija/varijacija rotirajućih krugova kao dominantnom i prepoznatljivom formom umetničkog rada, kako mađarskog teoretičara i umetnika, jednog od najuspešnijih umetnika 20. veka, osnivača op-arta – optičke umetnosti, tako i mene, srpske umetnice Biljane Jevtić, ostavilo je dubog trag i snažan uticaj na moje dalje istraživanje, i svakako, predstavljao je dodatni podsticaj za razvijanje bezgranične kreativnosti, inovativnosti i autentičnosti sopstvenog izraza u najnovijoj samostalnoj izložbi pod nazivom U SIMBOLIZMU DUALIZMA / JIN – JANG.

 

Biljana Jevtić

BIOGRAFIJA

Biljana Jevtić (Gornji Milanovac, 1973), diplomirala je na Akademiji umetnosti Univerziteta u Novom Sadu, grafički dizajn, 1998. a magistrirala je takođe, na AUNS, crtanje, 2002. Od 2005. zaposlena je na istom fakultetu, a od 2019. radi u zvanju vanrednog profesora, za oblast likovnih umetnosti, uža umetnička oblast – Crtanje. Članica je SULUV-a od 1999., ULUS-a od 2009. i ASA – Asocijacija srpskih arhitekata, od 2020. Realizovala je 23 samostalne i učesnica je preko 200 kolektivnih izložbi. Dobitnica je OSTEN NAGRADE – OSTEN BIJENALE CRTEŽA Skoplje 2020 u S. Makedoniji, čiji su crteži deo kolekcije od 13.000 umetničkih dela OSTEN MUZEJA CRTEŽA, jedinog registrovanog Muzeja crteža na svetu.