11 – 30. maj 2015.
O NOVIM APSTRAKTNIM SLIKAMA BELE OLAHA
Konstantna oslonjenost na poštovanje autentičnosti dejstva i značenja likovnih elemenata, definisala je slikarstvo Bele Olaha kao umereno modernistički iskaz. Njegova slika je apstraktna i ekspresionistička. Takvo slikarstvo ima svoje spoecifične razloge i povode. U Olahovom slučaju porivci su – autobiografski. Jer, kako je to, još svojevremeno, govorio Lazar Trifunović: „u naše slikarstvo apstrakcija je uvek dolazila iz tamnih predela čovekove istorije“ a upravo to se i u primeru slikarske apstrakcije Bele Olaha: njegovo (i naše) egzistencijalno okruženje je tokom netom protekle prekretnice vekova bilo sudbinski opterećeno katastrofrilnim, kriznim sindromom. Slobodan zamah po platnu – zapravo je umetnikova reakcija na sve tegobe sveta u kome on živi i stvara. Radi se o svojevrsnoj personalnoj umetničkoj pobuni u kojoj se, energično i odlučno, ekspresivno i ekspresionistički – impulsi sveta „prevode“ u pikturalne impulse. Dakle, početna tačka ekspresije je umetnikov lični doživljaj (ili:„doživljeni osećaj“ o kome govori Vladimir Maleković). Taj oslobođeni, dinamični i uzbudljivi ekspresivitet Olahovih slika potpuno je likovno organizovan i definisan. Umetnik vlada svojom umetnošću: sasvim je očigledno da je bogato pikturalno tkivo slike Bele Olaha ostvareno preciznom likovnom mišlju. Tokom slikanja umetnik prevazilazi vlastitu intiutivnost te svoju slikarsku energiju usmerava ka osmišljenoj organizaciji likovne strukture – puneći je brojnim potezima, širokim površinama, slojevitim i materijalizovanim nanosima boje. Proces slikanja traje sve do konačnog sklopa u kojem su svi učestvujući elementi dovedeni do maksimalne potentnosti, do delotvornih likovnih situacija i odnosa. Povodom slike Bele Olaha, sasvim je moguće govoriti o autentičnoj pikturalnoj estetici. Odmah treba raščistiti: ne raspravljamo o ukusima, niti o „lepoti slike“; nego je reč o aktiviranju filozofskog značenja pojma estetike kao posebne vrste rasuđivanja, kao definicije odnosa prema slici i svetu… Estetizam ovog slikarstva veoma je bitno uočiti jer je, upravo zahvaljujući ostvarenom pikturalnom skladu, Olahova slika dosegla samosvojnost, nesvodivost, autentičnost. Vođen vlastitom prirodom i sopstvenim senzibilitetom; usmeravan osećanjima ali i „slikarskim znanjem“, Bela Olah dospeva do suštinske prirode slike kao jedinstvenog i samodejstvujućeg pikturalnog organizma.
Serija ovogodišnjih (2015) slika Bele Olaha specifično je struktuirana. Olahov slikarski postupak započinje nanošenjem prvog sloja boje širokim i slobodnim potezima. Preko te prvoslojne obojene površine Olah, potom, definiše tri-četiri dobro raspoređene i prostrane monohrome površine-fleke (siva, žuta, crvena, prljavo bela…) uravnoteženo kompoziciono postavljene. U uzanim prostorima između tih jednobojnih površina „proviruje“ podslikana fragmentarna struktura ze nanosi bojene materije, multiplicirani potezi, bojene fleke i tragovi. Plastičku celinu slikar zaokružuje diskretnim linijskim potezima, tragovima, ugrebanim crtama… Kontrolisanim prskanjem (driping), dodatnim premazima i prekrivanjima – slika se uslojava, postaje „fasadno“ bogatija (po površini), ali još više suštinski i strukturalno (po dubini). Takva autentična slika posmatraču nudi mnoštvo meditativnih mogućnosti: simboličkih, vizuelnih, estetskih, čak etičkih. Jer, ove slike su nastale iz „unutrašnje nužnosti“ (o kojoj je govorio Kandinski), iz umetnikove potrebe da vlastitu subjektivnost učini – stvarnom i realnom. A sama boja predstavlja realni, objektivni, stvarnosni, čak materijalni fenomen, koji poseduje svoje autonomnu estetsku vrednost i kvalitet. Između ostalog, upravo je pomenuti Kandinski zapisao konstatacije koje su itekako primenjive na slike koje su pred nama, na ovoj izložbi: „Cinober privlači i uzbuđuje poput plamena koga čovek posmatra sa požudom. Drečava limun žuta nakon dužeg vremena vređa oko, kao što visoki ton trube vređa uho…“ Dakle, posmatranje slika Bele Olaha moguće je shvatiti kao uzbudljivi umetnički doživljaj, kao istinsku avanturu – vizuelnu, estetsku, duhovnu; kao avanturu čijim se uzbuđenjima vredi prepustiti.
Sava Stepanov
Bela Olah
rođen je 1962. godine u Novom Sadu.
Diplomirao 1999. i magistrirao 2006. godine. na Akademiji umetnosti u Novom Sadu na odseku za slikarstvo u klasi profesora Dušana Todorovića.
Tokom studija predmet crtanje je pohađao kod profesora Halila Tikveše.
Samostalno izlaže od 1999. godine. Do sada je priredio petnaest samostalnih izložbi i učestvovao na preko 200. kolektivnih izložbi.
Dobitnik je godišnje nagrade Akademije umetnosti u Novom Sadu za crtež 1999. godine.
Od 2000. godine član je SULUV-a, ULUS-a i SULUJ-a.
Samostalne izložbe:
– 1999. Novi Sad, Galerija “Hol” Akademija umetnosti
Novi Sad, Galerija “DA” SKC
Novi Sad, Likovni salon KCNS
– 2000. Zrenjanin, Galerija okružnog zatvora
– 2001. Šabac, Galerija KC
Novi Sad, kafe klub “Muzej”, Muzej Vojvodine
– 2002. Bečej, Galerija centra za kulturu”Vuk Karadžić”
Kragujevac, Galerija SKC
– 2003. Novi Sad, Galerija SULUV-a
– 2004. Zrenjanin, Savremena Galerija
– 2005. Novi Sad, Galerija “Podrum”
– 2006. Novi Sad, Galerija “Hol” Akademije umetnosti
– 2009. Novi Sad, Galerija SULUV-a
– 2015. Novi Sad, Galerija SULUV-a
