Rastko Stefanović / Nove ikone
6 - 17. jul 2020.
U ponedeljak, 6. jula, u Galeriji SULUV biće postavljena izložba slika – Nove ikone – Rastka Stefanovića. Izložba će trajati do 17. jula 2020.
Glavni razlog da svoje radove nazovem ikonama bio je taj što je predmet mog rada prikaz pojedinačne ljudske figure i lika koji bi formalno mogao da se okarakteriše kao portet ali uz izvesnu dozu simbolizma i alegorije koji ga približavaju pojmu ikone, sakralne slike koja je prevashodno prikaz lika ili portet. Reference na klasične teme i ličnosti iz korpusa mitologije i religije počele su kao svojevrsna igra u interakciji sa modelima ali su vremenom počeli da se pojavljuju i dublji slojevi značenja. Koristeći klasične strategije prezentacije ali i iskustvo novih medija, pokušavam da za sebe pronađem formu kojom mogu da predstavim savremene protagoniste, a koja bi bila svevremena, stara koliko i nova i koja bi mogla da preispita, sugeriše ili simulira ikoničnost i idoličnost ljudskog lica i tela.
Autor
BIOGRAFIJA
Rođen je u Zrenjaninu (1978). Diplomirao je slikarstvo (2004) na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, u klasi prof. Jovana Rakidžića. Magistrirao je na istoj Akademiji (2009) na Studijskom programu crtanje, sa radom pod nazivom Zaustavljanje sudbine kod prof. Višnje Petrović. Trenutno je apsolvent na Doktorskim studijama likovnih umetnosti na Akademiji umetnosti u Novom Sadu.
Osim slikarstvom, bavi se scenografijom i kostimom za pozorišne predstave, performanse i alternativne filmove, kao i organizacijom umetničkih aktivnosti u saradnji sa različitim institucijama i pojedincima – sarađuje u teatru, na filmu i televiziji. Osnovao je Umetničku Asocijaciju Zrenjanin (2005), organizaciju koja okuplja Zrenjaninske umetnike u cilju razvoja i promocije savremenog umetničkog stvaralaštva. U okviru Asocijacije organizovao je i producirao više desetina izložbi, umetničkih akcija, hepeninga i nekoliko likovnih kolonija.
GALERIJA
SULUV RECENZIJA
Novi idoli – nove ikone
Sunčica Lambić-Fenjčev
Razmatrajući pokrete u umetnosti od 1945. godine do danas istoričar, teoretičar umetnosti i likovni kritičar Edvard Lusi-Smit prepoznao je da su tokom 20. veka uz sve napore moderne umetnosti ka dematerijalizaciji umetničkog predmeta konstantno postojale tendencije za oživljavanjem klasicizma koje su uzimale mnogobrojne različite i kontradiktorne oblike tokom ovog perioda, od modela umetnosti totalitarnih režima preko onih vrlo bliskih kiču i konačno do individualnih subverzivnih delovanja umetnika u okviru savremene umetnosti. Međutim, ove pojedinačne tendencije savremenih umetnika ka klasicizmu nikada nisu uspele da se objedine u koherentan pokret koji bi uspeo da uzdrma aktuelne tokove u umetnosti, sporadično se pojavljujući najpre u delima umetnika u Velikoj Britaniji i SAD-u, a kasnije i u Italiji, Španiji, Rusiji i konačno u Kini.
Savremeni umetnici često koriste klasicizam, odnosno tradicionalne forme slikanja, kao sredstvo označavanja sopstvene različitosti i uglavnom u svojim delima sintetišu formu preuzetu od starih majstora sa savremenim temama i tehnologijama. Ovo je uočljivo na slikama Rastka Stefanovića na kojima je klasična, tradicionalna forma predstavljanja, uglavnom svetaca ili mitoloških ličnosti, sjedinjena sa savremeno predstavljenim pozama i izrazima lica nastalih u interakciji umetnika sa naslikanim modelima koji na nekim radovima deluju poput manekena koji poziraju za fotografije modnih časopisa. Svaki od predstavljenih likova ujedno sa sobom, često vrlo ležerno, nosi i svoje predmetne simbole, koje se na nekim slikama čine poput aksesoara. U stvari, sama poza u kojoj su modeli naslikani, odnosno stav njihovog tela i nije toliko naglašeno savremen koliko je naglašena senzualnost kojom su likovi predstavljeni, način na koji nas gledaju, dok ih mi gledamo, kao i osećaj potisnute, skrivene seksualnosti koja ispunjava atmosferu gotovo svih slika. Ta jukstapozicija tradicionalnog prikazivanja religioznih ili mitoloških figura, koje bi po pravilu trebalo da su ispunjene uzvišenim osećanjima, sa naglašenom senzualnošću i seksualnošću savremene masmedijske prezentacije ljudskog tela i lica pretvaraju ih gotovo u erotske predstave koje stavljaju u drugi plan ono što bi po nazivu radova primarno trebalo da bude predstavljeno. Na ovim slikama možemo uočiti koliko su generalno tradicionalne vrednosti slike tokom različitih perioda istorije umetnosti, bez obzira na uzvišenost i etičnost teme, bile posvećene predstavljanju, čak obožavanju lepote ljudskog tela, a seksualnost, iako skoro nikada u prvom planu, bila je uvijena u plašt religioznog, moralnog, uzvišenog. Same religiozne ili mitološke teme iz kojih su likovi predstavljeni na slikama Rastka Stefanovića, Judita iz biblijske priče o Juditi i Holofernu, Akteon iz mita o Akteonu i Artemidi ili Prijap, bog plodnosti, već u sebi nose aluziju na seksualnost, na požudu, intimne muško-ženske odnose i ukazuju na to da se klasičnoj predstavi može prići iz više različitih aspekata, kao i to da su neke teme i problematike svevremene odnosno bezvremene, večne. Na slikama Rastka Stefanovića može se uočiti ne samo senzualnost predstavljenih likova već svakako i jedna intelektualna analiza predstavljenog sadržaja. Umetnik, iako poštujući u većini slučajeva tradicionalan način predstavljanja ovih likova ipak ih interpretira na sebi svojstven način i slobodno odabira koju će od mnogobrojnih konotacija koje su vezane za predstavljene likove da nam prikaže. Međutim, na svim slikama se suštinski naslućuje iskazivanje mnogo značajnijeg, dubljeg intimnog sadržaja. Čini se da svaki od predstavljenih likova čuva neku tajnu, ali istovremeno i prihvata svoju sudbinu koja bez obzira na svu težinu na kraju ipak prerasta u trijumf. U svakom slučaju, većina predstavljenih likova na slikama Rastka Stefanovića su sinonimi za lepotu, po definiciji apolonske lepote koja podrazumeva skladnost, proporcionalnost, harmoniju, ali to se često odnosi na njihov fizički izgled dok istovremeno u unutrašnjosti, duboko u sebi, u svojoj intimi, oni nose dionizijsku lepotu koja je uzbuđujuća, opasna, sklona opsednutosti i protivna razumu.
U skladu sa nazivom izložbe Nove ikone Rastko Stefanović slikajući modele klasičnim načinom prezentacije i koristeći istovremeno iskustvo novih medija, po sopstvenim rečima preispituje ikoničnost i idoličnost ljudskog lica i tela. Fizička razvijenost, mišićavost kod muškaraca, senzualnost, lepota kod žena sve to ukazuje na kult ljudskog tela, ono što današnja industrija lepote predstavlja pred nas kao glavni smisao postojanja. Ovde se možemo zapitati ko su idoli novih generacija i šta oni nama danas predstavljaju? Da li na slikama Rastka Stefanovića imamo stvaranje novih idola ili razotkrivanje, možda novo, drugačije čitanje starih ikona iz ugla današnjeg popularnog društva? U kontekstu današnje fragmentizovane kulture ovi likovi, potencijalno novi idoli i ove nove ikone nose u sebi višesmislena značenja i to im istovremeno daje snagu, enigmatičnost i privlačnost.
