SULUV u Osijeku / Prostor u savremenoj umetnosti Vojvodine

SULUV RECENZIJA

Prostor u savremenoj umetnosti Vojvodine

Izložba kojom se Savez udruženja likovnih umetnika Vojvodine predstavlja u Galeriji Kazamat Hrvatskog društva likovnih umjetnika Osijek pomera fokus sa likovne umetnosti na savremene umetničke prakse. Izloženi radovi raznovrsnošću medijskih i tematskih pristupa prostoru nude jedan nov pregled savremenog umetničkog pristupa ovom fenomenu, ali i ukazuju na značaj SULUV-a za prikazivanje savremene umetnosti u Vojvodini. Izložba okuplja osam aktivnih članova Udruženja: Nenada Bogdanovića, Milicu Denković, Milicu Dukić, Mariju Jevtić Dajić, Andreu Palašti, Moniku Sigeti, Adrien Ujhazi i Leu Vidaković. Ove umetnice i umetnici se u svojim radovima ne bave samo prostorom, nego svojim radovima i stvaraju nove prostore kojima problematizuju različite teme.

Nenad Bogdanović kroz performans poziva publiku da zajedno sa njim promeni postojeću instalaciju izložbe Prostor u savremenoj umetnosti Vojvodine. Citatima na papirima stvara novu prostornu jedinicu koja je prožeta publikom i koja u participaciji sa njima prožima prostor Galerije na nov i nepredvidiv način. Ovaj rad se nastavlja na njegov raniji performans Global – Optical u kojem je ostavljao trag na mapi sveta koristeći pločicu na kojoj je natpis Ort Der Angst (Mesto straha). Mapu sveta je performansom pretvorio u Mesto straha, tako da se ta dva mesta sažimaju u jedan habitat. Svojim prisustvom je postao i građanin sveta i stanovnik Mesta straha. Na sličan način, posetioci postaju učesnici, ali i stvaraoci izložbe Prostor u savremenoj umetnosti Vojvodine.

Milica Denković foto-dokumentuje realne prostore i potom manipuliše njihove fizičke karakteristike digitalnim alatima da bi prikazala kako se prostori modifikuju u sećanjima. Iščašeni grad ima temelj u realnosti, većinom u zgradama koje imaju status spomenika kuture, ali je perspektiva ovog grada locirana između očuđene percepcije, mašte i snova. Kombinacijom arhitektonske fotografije i alata za njeno manipulisanje, Iščašeni grad Milice Denković ima realistično-dokumentarne teksture i boje, ali su urbana struktura, logika, morfologija i sam prostor tog grada takvi da nam onemogućavaju kretanje kroz njega. Posetilac se u njemu gubi ili vrti u krug, bez mogućnosti da uđe ili izađe iz određenih prostora, čime grad postaje alegorija memorije.

Kroz seriju Ako bismo svi stavili maske…, produciranom od strane Inkluzivne galerije, Milica Dukić nastavlja da se u svojoj praksi bavi istraživanjem granica umetničkog rada kroz prikazivanja naličja i lica i apliciranje autorskog veza na fotografije na platnu. Ovom serijom umetnica unosi novinu u svoje stvaralaštvo i stvara light-box objekte koji omogućavaju da se vidi i portretna fotografija preko koje je urađen vez (koja postaje naličje rada) i naličje veza (koje izlaže kao lice rada). Kako su fotografije portreti osoba sa invaliditetom, Milica Dukić nastoji da ove radove učini dostupnim i njima, kao i svim posetiocima. Objekti se mogu taktilno percepirati, a njihovim postavljanjem niže nego što je uobičajeno da se radovi izlažu, oni postaju dostupni osobama u invalidskim kolicima. Umetnica ovakvim pristupom prevazilazi materijalnu i medijsku granicu umetničkog predmeta, ali i dostupnost umetnosti ljudima sa invaliditetom čiji foto-portreti upravo i čine osnove radova.

Sličan pristup ima i Marija Jevtić Dajić koja dvodimenzionalna likovna umetnička dela pretvara u objekte koje mogu percepirati slepi i slabovidi. Da bi to ostvarila, u radu Prenos koristi digitalne tehnologije, stvarajući nove reljefne prostore koji su svojevrsni prevodi likovnih umetničkih dela. Kao i projekat Ako bismo svi stavili maske… Milice Dukić, Prenos Marije Jevtić Dajić je bio prikazan u okviru redovnog programa Galerije SULUV tokom 2018. godine, čime je Galerija postala participativan inkluzivan prostor u kojem svaremene umetničke prakse ostvaruju društvenu jednakost i interakciju.

Andrea Palašti u svom fotografskom projektu problematizuje re-strukturiranje institucija sećanja koje nastaje nakon smrti ideologije. Serija fotografija koja je prvi put prikazana kao deo nastupa Srbije na 14. Bijenalu arhitekture u Veneciji (2014) fokusira se na projekat za izgradnju Muzeja revolucije na Novom Beogradu koji sticajem okolnosti nije nikada bio realizovan. Monika Sigeti u radu My Intimate Worlds prvazilazi nemogućnost imanja ličnog prostora u beskrajnom viralnom sadržaju. Kolažiranjem svojih privatnih video radova i prikaza sitnih predmeta koji imaju posebnog značaja za nju, lični prostor prenosi u javni, kombinujući digitalni i cyber prostor u kojem sve lebdi, sa prostorima koji su prikazani na video radovima i sa prostorom Galerije. Za razliku od Monike Sigeti koja problematizuje poziciju individue u preklapanjima realnog i cyber prostora, Adrien Ujhazi se okreće činjenici da realan prostor ne koriste samo ljudi, te svoju umetničku praksu pretvara u revitalizujući i ekološki pristup prirodi. Koristeći prirodne materijale kao likovne elemente, Adrien Ujhazi apeluje na zagađenje plodnog tla i činjenicu da gotovo svaki život u začetku odmah postaje produkt, roba, hrana, sredstvo.

 Lea Vidaković prostoru pristupa kao polju na kojem se nadopunjuju različiti narativi njenih radova. Njenu instalaciju čine tri konceptualno povezana stop-motion filma i maketa koja izgleda kao da je scenografija za jedan od njih. Iz filmova se saznaje da ta maketa predstavlja sobu u koju niko od aktera iz filmova ne ulazi, tako da samo posetioci imaju uvid u ovaj prostor izvan kadra. Maketa omogućava da se sva tri narativa slože u zaokruženu celinu i da se iz njihovog međusobnog odnosa konstruiše fabula. Na taj način radom Lee Vidaković postavka dobija element arhitektonske makete koja kao vizuelni znak ima svoju ulogu u naraciji kako rada same umetnice, tako i cele izložbe.

Izložbom Prostor u savremenoj umetnosti Vojvodine su uključeni umetnici različitih generacija i medijskih opredeljenja koji prostoru pristupaju kao materijalu, temi i društveno-političkom fenomenu, fokusirajući se na prostornost instalacija, naličja, refleksija, ideološkog nasleđa, smanjivanje prirodnih staništa ili ličnog prostora i pristupačnost svih njih. Ovo su ujedno i vrlo aktuelne teme u savremenoj umetničkoj praksi u Vojvodini čime se SULUV predstavlja publici u Osijeku.

Sonja Jankov

Angažovana saradnica Udruženja SULUV, kustos izložbe