Dr Bela Marijaš, Dunavski dijalozi
Otvaranje: 19. avgust u 20:00 sati
(29. avgust – 7. septembar 2018)
OPIS
Festival savremene umetnosti Dunavski dijalozi je međunarodni multimedijalni mozaički festival vizuelnih umetnosti podunavskih zemalja koji se istovrememeno dešava u galerijskim i alterantivnim prostorima Novog Sada. Umetnici, kustosi i teoretičari umetnosti iz 14 zemalja podunavskog makro regiona pružaju zanimljiv uvid u aktuelne umetničke tokove ovog evropskog regiona.
Ovakvo regionalno sagledavanje zbivanja u aktuelnoj umetnosti ima puno razloga. Dunavska geografija, od Crne šume (Švarcvald) pa do Crnog mora, spaja razvijenu centralnu Evropu sa manje razvijenim zemljama kriznog zapadnog balkanskog područja i zemljama bivšeg Istočnog bloka. Brojni aktuelni integrativni procesi u okviru Evropske unije, učinili su da se umetnosti iz ovih zemalja približe, da budu kompatibilnije, a samim tim interesantnije i vidljivije.
Ove godine u Galeriji SULUV predstaviće se dr Bela Marijaš. Otvaranje izložbe će biti u sredu, 29. avgusta, u 19.30 časova. Izložba će trajati do 7. septembra 2018.
Više informacija i program pronađite na sajtu Festivala
BIOGRAFIJA
Dr Máriás (Béla Máriás) je slikar, književnik i muzičar. Studirao je na Fakultetu Muzičke umetnosti u Beogradu, a od 1991. godine živi i radi u Budimpešti. Njegovu multidisciplinarnu umetnost karakteriše snažan, kritički jezik, izrastao iz identita, istorijskih i političkih konteksta Istočne Evrope, dok u vizuelnom jeziku nalazimo elemente avangarde, dadaizma, pop arta, soc arta, nadrealizma i mnogih drugih stilova. Poznate umetničke kontekste koristi kao refleksije na svet idealnog, lepote, mira i transcendecije. Likove sa slika postavlja u konflikt su sa tim svetom, čime ukazuje na političku, istorijsku, društvenu realnost i podseća na bolna i tragična iskustva. Svoje umetničko delovanje naziva društvenom hirurgijom. Priredio je samostalne izložbe u Budimpešti, Londonu, Beogradu, Njujorku, Pragu, Pekingu, Beču… Njegova prozna dela su objavljena u Mađarskoj i Kini. Kao frontmen (pevač, saksofonista i trubač) grupe Tudósok (Naučnici) održao je više stotina koncerata od Moskve preko Berlina, Pariza do Londona i Njujorka.
GALERIJA
Fotografije sa otvaranja
SULUV RECENZIJA
Društvena hirurgija Dr Marijaša
U centru likovnog stvaralaštva Dr Marijaša (Béla Máriás) je društvena, a samim tim i politička, realnost Istočne Evrope. Ta realnost je uslovljena istorijom, koliko i savremenim dešavanjima, a medijski je toliko izobličena da je pravo pitanje u kojoj je meri ona realnost, a u kojoj meri je simulakrum. Prema Žanu Bodrijaru i Žan-Fransoa Liotaru, simulakrum je kopija originala koji nije nikada postojao. A taj nikad postojeći original je istorijska činjenica. Ako pogledamo istoriju Istočne Evrope, postavlja se pitanje u kojoj je meri bilo koja od dominantnih ideologija ostvarila svoje ciljeve sa željenim rezultatima. U kojoj meri je marksizam zaživeo; da li bi Titovo nastojanje da Južni Sloveni žive u slozi imalo više efekta da nije bilo Jugoslavije i njenog potonjeg raspada; u kojoj meri američka spoljna politika ima uticaja na otvaranje Istočne Evrope prema zapadu i svetu…
Značajno mesto u radovima Dr Marijaša zauzima i pad ideologija, tako da Hitlera vidimo u obliku dilda koji drže dve mlade Ruskinje. Ovim se stavlja akcenat ne samo na pad Berlina zbog Rusa, već i na popularno viđenje ruske mladeži koje je povezano sa erotskim i seksualnim uslugama. Kroz ovaj rad, kao i sve radove kojima se Dr Marijaš vraća u Novi Sad, preplitanje popularnog i istorijskog gradi specifični likovni izraz umetnika. Najveći broj radova je nastao kopiranjem i modifikovanjem radova, kao i simuliranjem stilova, poznatih stvaralaca iz istorije umetnosti. Tako na rimejku jedne slike Žana Mišela Baskijata vidimo Donalda Trampa. Imajući u vidu da je Baskijat bio jedan od prvih „obojenih“ umetnika koji su se proslavili u Americi, slikajući realnost života na ulici, sa jakim referencama prema rasizmu i ropstvu, postavljanje Trampa u kontekst njegovih slika daje kritičan i sakrastičan komentar na današnja nastojanja da „Amerika ponovo bude snažna“ i pri tome podigne zid prema Meksiku i svim drugim imigrantima.
Ovakvim kombinovanjem stilova poznatih umetnika i današnjih političara, Dr Marijaš dobija snažni kritički likovni izraz. Mao Zedong je naslikan u stilu Modilijanija, u pozi Gojine Nage Maje, tako da kroz sliku odjekuju stari vicevi koji je se prepričavali kao Maove umotvorine: „kako god da se okreneš, zadnjica je uvek iza tebe“ i „p**** je uvek velika stvar, čak i kada je mala“. Karl Marks je naslikan kao Papa Karlo Prvi, aludirajući na marksistički stav prema crkvi, ali i na snažnu poziciju crkve u post-komunističkim zemljama, gde u katoličkim državama građani plaćaju mesečne doprinose Vatikanu. Staljina vidimo kao menadžera godine na naslovnici finansijskog časopisa, dok Engles leži kao invalid i beskućnik, ispod grafita Das Kapital, u kapitalističkom društvu koje je zanemarilo sistem socijalne zaštite. Trocki vrišti na poznatoj slici Edvarda Munka, Tito miri Južne Slovene slažući ih kao slagalicu u Pikasovom kubističkom stilu, a britanska kraljica Elizabeta II pregovara o saradnji sa Istočnom Evropom veslajući Dunavcem.
Osim političara, u radovima Dr Marijaša figuriraju i popularne ličnosti iz kulture i domena industrije zabave. Bukovskog vidimo sa mačkama u Matisovom ateljeu, a Vudija Alena u Šilerovom ateljeu. U naslovima svih radova, poznate ličnosti se nalaze „u ateljeima“ poznatih slikara. Dr Marijaš namerno ne govori za te ličnosti da su naslikane u stilu poznatih slikara, već ih dovodi u ateljee, kao na poslovne puteve gde vode dijaloge o budućim planovima saradnje različitih država. Ovim postupkom političari takođe bivaju postavljeni u svet umetnosti, u nov diskurs gde su poruke mnogo jasnije i čitljivije od diplomatskih izjava koje često ne sadrže nikakvu informaciju. Postavljajući aktuelne i istorijske političare u likovni izraz avangarde, pop arta, soc umetnosti, fovizma i drugih stilova, Dr Marijaš daje svoj kometar na uticaj koji oni imaju na budućnost Istočne Evrope i svih nas. On stvara simulacije, događaje koji se nikada nisu odigrali u istoriji, a u kojima su političari sarađivali sa umetnicima u kreiranju održivog društvenog sistema koji je lišen diskriminacije, rasizma, kapitalizma koji ne obezbeđuje socijalnu zaštitu i svih drugih grešaka koje se ponavljaju kroz istorjiu i dovode do novih i većih kolapsa.
Sonja Jankov
